اینگونه ادبیات که در سال‌های پیش از انقلاب، به‌ویژه با کارهای غلامحسین ساعدی و محمود دولت‌آبادی، رشد قابل توجهی داشت، پس از انقلاب ناگهان جای خود را به ادبیات شهری داد تا جایی که دیگر به سختی می‌شد یک داستان اقلیمی یافت که به فضاهای غیرشهری و آدم‌های غیرمدرن (به مفهوم ایرانی‌اش) توجه کرده باشد. اما از آنجایی که دوره‌های بازگشت، همواره بعد از زیاده‌روی‌های ادبی سررسیده، دوره بازگشت به ادبیات اقلیمی و بومی نیز از راه رسید و حالا دوباره، توجه نویسندگان به فضاهای بکر روستایی جلب شده است. «خویش‌خانه» حاصل چنین بازگشتی است و نشان می‌دهد نویسندگان جوان علاقه‌مندند از نسل‌های میانه عبور کرده و دوباره به بزرگان ادبیات ایران رجوع کنند.
در چنین فضایی، هدایت، ساعدی، علوی و چوبک، به علت توجه ویژه‌ای که به فرهنگ بومی و روستایی ایران در داستان کوتاه نشان می‌دادند، دوباره مورد بازبینی قرار می‌گیرند. اما خویش‌خانه بیش از اینکه به فرهنگ بومی یا روستایی توجه کند، به جنبه‌های رازآلود و شگفت باورهای مردم علاقه‌مند است. درست مثل بسیاری دیگر از داستان‌های جوانان دوره بازگشت به روستا که بیش از آنکه فرهنگ روستایی را بشناسند یا برای‌شان جذاب باشد، در جست‌وجوی گنج ناشناخته‌های وهم‌آلود و جادویی این اقلیم، سراغش می‌روند.
آیت دولتشاه در خویش‌خانه البته از این کمی فراتر می‌رود و دست‌کم در 3-2 داستان از 16داستان، فضایی خلق می‌کند که علاوه بر شگفتی، واجد تحول و تفکر است؛ دو عنصری که نبودشان در بیشتر داستان‌های این مجموعه (و اساسا اینگونه از داستان‌های علاقه‌مند به مسائل عجیب و غریب) سبب می‌شود متن در حالت سکون باقی بماند و آغاز و پایانش بر یکدیگر بنشینند و... در یک کلمه، داستان در شکل آرمانی‌اش شکل نگیرد. نکته‌ای که اگرچه در حرکت نویسندگان برای بازگشت به دنیای بومی‌شان ریشه دارد اما رشد چشمگیر ادبیات آمریکای لاتین نیز بر بروزش بی‌تأثیر نبوده است.
ادبیات آمریکای لاتین با توجه خیره‌کننده و سختگیرانه‌اش به باورها و رسوم اقلیم و فرهنگ خاص خود، در 30 ساله گذشته، ناگهان به سطح اول ادبیات داستانی جهان رسید و توانست نویسندگانی را به دنیا معرفی کند که هر یک سهم مهمی در به وجود آمدن جریان جهانی بومی‌گرایی داشته‌اند؛ نویسندگانی چون گابریل گارسیا مارکز کلمبیایی، ماریو وارگاس یوسای پرویی، کارلوس فوئنتس مکزیکی، خورخه لوییس بورخس آرژانتینی و... . ویژگی مشترک این نویسندگان، توجه به فرهنگ شگفت اقلیم است و موفقیت چشمگیرشان در سال‌های گذشته، نه در ایران، که در سراسر دنیا 2نکته را در میان نویسندگان مطرح کرد: 1- برای موفقیت به جای تقلید از تکنیک‌های غربی و ساختن فضاهایی که نمی‌شناسید، کافی است از خودتان بنویسید و 2- برای اینکه غربی‌ها بیشتر از شما خوش‌شان بیاید و داستان‌های‌تان فضاهای تازه و بکر و غافلگیرکننده داشته باشد، بگردید و پدیده‌های شگفت‌انگیز و باورهای غیرقابل باور منطقه‌تان را پیدا کنید.
این دو نکته، حالا به یک موج جهانی تبدیل شده و داستان‌های زیادی را به وجود آورده است؛ داستان‌هایی که بسیاری‌شان اگرچه از این دو نظر قابل توجه‌اند اما عنصر سوم در بیشترشان کمرنگ است: داستان تنها با شگفتی ساخته نمی‌شود.خویش‌خانه را نشر افکار در 120صفحه، به قیمت 3500تومان منتشر کرده است.
